Polskie Tanga Hebrajskie – Milonga | wykład i zabawa taneczna

Kiedy: 09.09, godz. 20:00

Gdzie: Nowa Synagoga w Gdańsku, ul. Partyzantów 7

Zapraszamy na prezentację albumu “Polskie Tango Hebrajskie” wydanego nakładem Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Przeniesiemy się w przedwojenny świat polsko-żydowskiej muzyki popularnej, który przybliżą autorzy opracowania, dr Tomasz Jankowski i dr Katarzyna Zimek.
Po spotkaniu z autorami zapraszamy tancerzy tanga na milongę. Za oprawę muzyczną wieczoru odpowiadać będzie Katarzyna Zimek. Na playliście znajdą się hebrajskie utwory z albumu oraz ich polskie pierwowzory, a także inne polskie przedwojenne tanga — te dobrze rozpoznawalne i te zupełnie nieznane dziś szerszej publiczności, pochodzące ze zdigitalizowanej prywatnej kolekcji przedwojennych płyt gramofonowych didżejki.
Polskie tanga w języku hebrajskim stanowią wyjątkowy rozdział w historii żydowskiej muzyki w Polsce czy też polskiej muzyki w Palestynie. Reprezentują gatunek niespotykany w żadnym innym kraju europejskim. Ich fenomen związany jest z nadzwyczajną popularnością dancingów oraz nasilającymi się postawami syjonistycznymi w Polsce w latach trzydziestych.
Hebrajskie tanga były autorskim pomysłem twórców związanych z warszawską wytwórnią fonograficzną Syrena Record. Utrwalone zostały na płytach gramofonowych tej wytwórni w latach 1936-1939 i były przeznaczone na eksport do Palestyny. W większości stanowiły hebrajskie adaptacje popularnych polskich przebojów, takich jak "To ostatnia niedziela" czy "Graj, skrzypku, graj". Dzięki nim język hebrajski — wcześniej zarezerwowany w muzyce żydowskiej wyłącznie do sfery religijnej — stał się w swej odrodzonej wersji językiem muzyki popularnej towarzyszącej wieczornym tańcom i flirtom zakochanych.
Samo użycie w tangu języka hebrajskiego stanowiło wówczas deklarację ideową. Ale rewolucyjnemu tangu hebrajskiemu towarzyszyła też nuta sentymentu: żydowskim emigrantom z Polski osiedlającym się w Palestynie nagrania przypominały dawną ojczyznę i dawny styl życia. Ben Lewi w Tel Awiwie wciąż śpiewał głosem Adama Astona, głosem roztańczonej Warszawy lat trzydziestych.
Kruche płyty szelakowe, na których utrwalone zostały te nagrania, przetrwały kataklizm wojny w zdziesiątkowanych egzemplarzach. W szczególności dotyczy to polskich zapisów muzyki w językach żydowskich, utraconych niemal całkowicie. Album "POLSKIE TANGO HEBRAJSKIE" jest zwieńczeniem kilku lat poszukiwań Tomasza Jankowskiego i Katarzyny Zimek. Autorom udało się dotrzeć do prawie wszystkich polskich nagrań tang hebrajskich na przedwojennych płytach gramofonowych i cyfrowo je odrestaurować.

Katarzyna Zimek — dr nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, absolwentka Kolegium MISH na Uniwersytecie Warszawskim, autorka książki o reinterpretacjach „Metamorfoz” Owidiusza w poezji polskiego baroku. Tancerka i popularyzatorka tanga; wikipedystka; kolekcjonuje przedwojenne szelakowe płyty z tangami; w latach 2014–2015 opracowała wydawnictwa płytowe poświęcone polskiemu tangu 1929–1934 i 1935–1939 oraz przedwojennym tangom z tekstami poety Władysława Szlengla. Współautorka albumu "Polskie Tango Hebrajskie" wydanego przez Muzeum Polin (2019).

Tomasz M. Jankowski — dr nauk humanistycznych w zakresie historii i absolwent Studium Kultury i Języków Żydowskich na Uniwersytecie Wrocławskim. Akademickie studia nad historią społeczną Żydów łączy z zainteresowaniami muzycznymi. Specjalista od dygitacji zapisów z płyt szelakowych i ich cyfrowej restauracji. Autor "Demography of a Shtetl" (Brill, 2022), studium ludności Piotrkowa Trybunalskiego. Kolekcjonuje przedwojenne nagrania z muzyką żydowską. Współautor albumu "Polskie Tango Hebrajskie" wydanego przez Muzeum Polin (2019).